اشتباهات رایج در مصرف داروها
به نظرم می رسد امکان خرید بعضی داروهای رایج بدون تجویز پزشک یکی از عوامل مهم گسترش یک عادت خطرناک در جامعه است؛ مصرف خودسرانه دارو. این کار ممکن است باعث بروز مشکلاتی شود چون در بیشتر اوقات داروی مصرفی با نوع بیماری سازگاری ندارد یا دوز آن مناسب نیست. اگرچه داروها نقش مهمی در درمان بیماری ها دارند اما نباید عوارض جانبی آنها را نادیده گرفت. بسیاری از این عوارض از قبل پیش بینی شده اند و پزشک پیشاپیش دستورهای لازم را به فرد می دهد اما اگر این داروها خودسرانه مصرف شوند، امکان پیشگیری کم می شود.
مصرف بعضی داروها مانند وارفارین با آبمیوه
وارفارین قرص رقیق کننده خون است، به همین دلیل نباید با هر آبمیوه ای مصرف شود؛ برای مثال آب گریپ فروت خون را رقیق می کند، پس اگر این قرص همراه با آب گریپ فروت خورده شود، خون بیش از حد رقیق شده و خطر خونریزی داخلی و مرگ وجود دارد. آب مرکبات و سیب می توانند اثر داروها را معکوس کنند و برای فرد مشکلاتی به وجود بیاورند. مصرف بعضی آنتی بیوتیک ها با آب پرتغال ، اثر آنتی بیوتیک ها را از حالت طبیعی خارج می کند. پزشکان مصرف دارو را با آب زیاد توصیه می کنند تا مشکلی به وجود نیاید.
مصرف خود سرانه شربت آلومینیوم ام جی اس
سوء هاضمه باعث درد و ناراحتی بالای شکم (دنده ها ) می شود و با علائمی مانند درد معده، احساس ناراحتی در شکم، احساس پری بعد از خوردن اولین لقمه غذا، تهوع ، استفراغ و کاهش اشتها همراه است. بسیاری از افراد وقتی با مشکل سوء هاضمه، به ویژه درد معده مواجه می شوند، به جای مراجعه به پزشک و درمان اصولی ، خود سرانه شربت آلومینیوم ام جی اس مصرف می کنند. مصرف خودسرانه این دارو ممکن است باعث مشکلات کلیوی و حتی نارسایی کلیه شود.
دوش گرفتن با چسب های ضد درد
بعضی ها با بروز هر درد عضلانی - اسکلتی خود سرانه از چسب های ضد درد استفاده می کنند. گاهی ممکن است پزشک این برچسب ها را تجویز کرده باشد اما در هر دو حالت بیشتر افراد یک اشتباه رایج را مرتکب می شوند؛ با این چسب ها دوش می گیرند. البته اگر چسب از نوع ضد آب باشد مشکلی به وجود نمی آورد. این چسب ها حاوی مسکن های فنتانییل، اکسی کدون و نورفین هستند که باید به تدریج وارد بدن شوند؛ بنابراین وقتی فردی از چسبی استفاده کرده که ضد آب نیست و با آن به حمام می رود، گرمای حمام سرعت جذب دارو از راه پوست را زیاد می کند و این مساله ممکن است باعث ایست قلبی یا حتی مرگ شود.
دلیل ایست قلبی این است که در گرمای زیاد، رگ های بدن گشاد می شوند و این مساله با افزایش گردش خون در بدن همراه است، در نتیجه به سرعت از راه پوست جذب شده و به سمت اندام های حیاتی بدن می رود و مرگ را همراه دارد.
باز کردن پوشش کپسول های آنتی بیوتیک و حل کردن آن در لیوان آب
بعضی ها پوشش کپسول های آنتی بیوتیک را باز کرده و داخل لیوان آب حل می کنند با این تصور که تاثیر آن بیشتر می شود. این باور نادرست است. کپسول ها دارای یک پوشش آنتریک کوت هستند که باعث می شود دارو به تدریج در داخل بدن باز شود. هر یک از کپسول ها باید در بخش مخصوصی از بدن باز شوند؛ برای مثال بعضی کپسول ها در معده و اثنی عشر و بعضی دیگر در روده باز می شوند. با این حساب ، وقتی کپسول بدون پوشش در دهان باز شود، از راه دهان وارد جریان خون شده و غلظت دارو و شدت عوارض آن بالا می رود. یکی از اشتباهای رایج ، باز کردن کپسول نیفیدیپین است که برای پایین آوردن فشار خون بالا استفاده می شود وقتی این قرص در داخل دهان باز شود ، باعث افت شدید فشار خون ، سردرد ، سرگیجه ، سکته و حمله قلبی شود.
مصرف شربت سرفه بدون توجه به اندازه قاشق
بعضی ها بدون توجه به اندازه قاشق مخصوص شربت سرفه آن را با قاشق معمولی و بیش از دوز توصیه شده می خورند. اگر دارو با قاشق معمولی به کودکان داده شود، کودک بیش از حد مجاز دارو دریافت می کند و احتمال مسمومیت دارویی وجود دارد. البته گاهی هم ممکن است دارو به اندازه کافی به بدن کودک نرسد و درمان به درستی انجام نشود. بهترین راه ، استفاده از قاشق مخصوص خود شربت است ولی راه دیگر برای دادن شربت سرفه به کودکان استفاده از سرنگ بدون سوزن است، زیرا مقدار میلی لیتر آن مشخص است. قطره چکان نیز مناسب است.
سرم زدن خودسرانه هنگام افت فشار خون
افت فشار خون ممکن است به دلیل از دست دان خون، عفونت، تغذیه نادرست، اضطراب و کم آبی بدن رخ دهد. برای برطرف کردن این مشکل باید اول دلیلش را پیدا کرد، سپس برای درمان تصمیم گرفت. اگر افت فشار خون به دلیل عفونت یا از دست دادن خون باشد، آن وقت می توان از سرم کمک گرفت. اگر فرد بدون احساس حالت تهوع و استفراغ ، دچار کم آبی خفیف شده باشد باید مایعات را از راه دهان وارد بدنش کند. اگر کم آبی بدن متوسط تا شدید باشد، زدن سرم پیشنهاد می شود. اگر دلیل افت فشار خون تغذیه باشد، با یک رژیم غذایی مناسب شامل سبزیجات، غلات، میوه، ماهی و مرغ کم چرب می توان آن را درمان کرد. درمان کلی افت فشار خون نوشیدن آب فراوان و مصرف وعده غذایی بیشتر در حجم کم است. افرادی که مشکل افت فشار خون دارند باید غذا را با نمک بیشتری مصرف کنند ولی استفاده از نمک نباید از شش گرم در روز بیشتر شود.
مصرف داروی ضداسهال به جای ORS
داروهای ضد اسهال با کاهش حرکت های روده ، زمان عبور غذا از روده را افزایش داده و باعث جذب آب اضافه می شوند و شدت اسهال را کاهش می دهند. مصرف خودسرانه این داروها ، به ویژه برای اسهال عفونی باعث می شود عامل میکروبی بیماری زا در مجاری روده باقی بماند و بعد از مدتی فرد به شکل شدیدتر دچار اسهال شود. مصرف طولانی مدت نیز باعث وابستگی جسمی شده و با قطع ناگهانی دارو اسهال دوباره شروع می شود. داروهای ضد اسهال نباید برای تب بالا و اسهال خونی استفاده شوند. مصرف این داروها برای کودکان زیر دو سال ممنوع است. عوارض این داروها التهاب لوزه المعده، کند شدن تنفس و شوک آنافیلاکسی است. برای درمان اسهال بهتر است از محلول ORS استفاده شود و در موارد میکروبی حتما به پزشک مراجعه و درمان پیگیری شود.